Nói đến thiết kế đô thị Buôn Ma Thuột, người ta nghĩ ngay đến ngôi nhà nhiều năm của người Êđê bản xứ cùng không khí xanh được tôn tạo, gìn giữ từ những buôn làng truyền thống cuội nguồn ra đến phố thị sầm uất và tân tiến thời đại này. Hai hình ảnh đặc trưng và thay mặt đại diện ấy cũng là "ngôn ngữ" thiết kế chủ đạo của đô thị miền núi này.

Khả năng gợi mở

Đặc trưng thiết kế của ngôi nhà nhiều năm Êđê cho tới nay là yếu tố nhận diện tiêu biểu về lịch sử hào hùng, văn hóa truyền thống và nhân văn của đô thị Buôn Ma Thuột. Nó và đang được chọn, nhữngh điệu để thiết kế nên logo của tỉnh Đắk Lắk hiện tại. Từ nếp nhà nhiều năm Êđê khiến cho người ta gợi nhớ về bản sắc của một vùng đất và con người trên cao nguyên trù phú này. Đặc trưng tiêu biểu ấy, từ trước đến nay luôn luôn được giới thiết kế khai thác, nhữngh điệu và sáng tạo thêm; trở thành vốn văn hóa truyền thống, lịch sử hào hùng mang đậm dấu ấn truyền thống lịch sử mà tiên tiến nhất, hội nhập mà vẫn giữ được bản sắc cho thành phố.

Bảo tàng Đắk Lắk - công trình thiết kế mang phong nhữngh tiên tiến kết thích ứng với truyền thống lâu đời của đồng bào những dân tộc Tây Nguyên. Ảnh: Hữu Hùng

Một số công trình được xây dựng theo ý tưởng trên, phải nói về là Biệt tích điện điện Bảo Đại, Tòa Giám mục Buôn Mê Thuột, Bảo tàng Đắk Lắk và nhiều cơ quan, văn phòng văn phòng khác trên địa bàn. Vốn thiết kế thiết kế được lấy cảm hứng từ ngôi nhà lâu năm Êđê là lựa chọn thích ứng và đúng đắn để Buôn Ma Thuột thiết kế nên bản sắc rất dị, không giống nhau của tớ trong khối hệ thống đô thị tiên tiến nhất Việt Nam. Theo thiết kế thiết kế sư (KTS) Diêu Quang Hùng, Ủy viên Ban Chấp hành Chi hội Kiến trúc Đắk Lắk, với vị trí là đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên, Buôn Ma Thuột sẽ sở hữu bước tiến lên rất nhanh hao trong tuổi thọ tới, trong đó có thiết kế thiết kế đô thị. Hiện tại, cấu trúc đan xen trong những khu phố mới, những công trình công cộng với từng buôn làng trong người thành phố đã tạo ra dáng dấp rất riêng và đa loại ở đô thị cao nguyên này. Trong số đó mô típ thiết kế thiết kế nhà lâu năm Êđê hiện lên khá bao trùm (thể hiện rõ trong những ngôi nhà phố, tòa nhà tiên tiến nhất) là vấn đề vượt trội rực rỡ, gây tạo ra điểm vượt trội cho mọi người và cho ngẫu nhiên ai khi tới đây.        

Giới KTS cho rằng, về chủ trương chọn thiết kế thiết kế kiến trúc nhà lâu năm Êđê như một trọng tâm cho việc xây dựng bản sắc thiết kế thiết kế kiến trúc Buôn Ma Thuột là tuyệt đối thích ứng, ý nghĩa và tích điện gợi mở cao trong nhận thức, thẩm định giá trị thẩm mỹ và làm đẹp của cư dân ở đô thị này. Tuy nhiên, cũng cần nhớ rằng văn hóa truyền thống thiết kế thiết kế kiến trúc được hình thành trước hết là để đáp ứng yêu cầu yêu cầu sử dụng của con người, khi yêu cầu sử dụng thay đổi thì thiết kế thiết kế kiến trúc cũng thay đổi theo. Vì vậy, TS.KTS Lê Tkhô giòn Sơn (giảng viên Trường Đại học Kiến trúc TP. thành phố thành phố Hồ Chí Minh) lưu ý: Kiến trúc nhà lâu năm thực ra là thành phầm của đời sống và văn minh nông nghiệp, vậy nên cần phải tinh xảo khi duy trì tính nguyên mẫu của nó vào lối sống mới trong đô thị tân tiến. Việc áp đặt thiết kế thiết kế kiến trúc nhà lâu năm lên thiết kế thiết kế kiến trúc tân tiến, cao tầng bằng bê tông cốt thép để gây dựng hình ảnh/biểu trưng lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống cho đô thị Buôn Ma Thuột sẽ hình thành nên rất nhiều bất cập về công suất  sử dụng, gây trở ngại cho giải pháp nhân viên sửa chữa thay thế, ít thành phẩm kinh tế tài chính và dễ sa vào “chủ nghĩa hình thức”. Kiến trúc thời đại này phải phản ánh được tinh thần của thời đại sản sinh ra nó, những yếu tố thiết kế thiết kế kiến trúc và thẩm mỹ và làm đẹp truyền thống cuội nguồn ở đây nên được kế thừa, duy trì với một "hàm lượng" ổn định, ở những phạm vi và quy mô thích hợp. Không thể sử dụng nhầm quy mô, liều lượng của thiết kế thiết kế kiến trúc truyền thống cuội nguồn nói chung, thiết kế thiết kế kiến trúc nhà lâu năm Êđê nói riêng nhằm mục đích tránh sự gượng ép, phản cảm.

Biệt tích điện điện Bảo Đại - công trình được thiết kế mang dáng dấp những mái nhà lâu năm truyền thống cuội nguồn của người Êđê. Ảnh: Hữu Hùng
 

 

Để thiết kế thiết kế kiến trúc nhà lâu năm Êđê có tích điện thay mặt, gợi nhớ về bản sắc, yếu tố không thể trộn lẫn của Buôn Ma Thuột với ngẫu nhiên địa phương nào trên Việt Nam thì công tác bảo tồn “quỹ” di sản thiết kế thiết kế kiến trúc đô thị hiện có (liên quan đến văn hóa truyền thống nhà lâu năm) cần phải được xúc tiến tiến hành triển khai. Để làm được điều này, cần phải hình thành một quan niệm vận hành mới cho quy trình cấp phép và vận hành quy trình xây dựng. Ngoài ra, cần khai thác thành quả yếu tố về địa hình, cây xanh, mặt nước, sông suối… sẽ là thế mạnh mà thiên nhiên đã ban tặng cho Buôn Ma Thuột muốn tạo ra bản sắc cho đô thị này.     

Quy hoạch đô thị là cả một quy trình

Theo KTS Diêu Quang Hùng, để Buôn Ma Thuột tiến lên đúng hướng nên tiến hành đồng điệu ba nội dung: cơ chế chính sách, vận hành tiến lên và huy động sự tham gia của xã hội. Về cơ chế chính sách, cần phải có những chính sách rõ ràng, đặc thù, thích thích ứng với điều kiện của địa phương. Đặc biệt, chính quyền sở tại phải đóng vai trò thuộc người điều phối, khuyến khích và có chính sách hỗ trợ cho thành phần tư nhân tham gia quy hoạch, tiến lên đô thị.

 Vấn đề quan trọng hơn, cần xác định công tác quy hoạch đô thị là một quy trình, được triển khai liên tục và thường xuyên thay vì quan niệm này là một thành phầm như trước đây (!) Về quản trị và vận hành tiến lên, quy hoạch đô thị cần phải được phân tích tinh xảo, thiết lập nkhô giòn gọn và thành công, dứt điểm từng dự án, không dàn trải. Với yêu cầu thành phố có nét đặc trưng riêng, mang đậm bản sắc địa phương thì trước tiên phải tiết kiệm tỷ trọng và chiều cao xây dựng, công trình cao tầng chỉ nên triệu tập ở một vài điểm ổn định, không dàn trải sẽ tạo điểm nổi trội. Các buôn làng trong người thành phố cần phải được bảo tồn, tôn tạo, tiết kiệm pha tạp, tối thiểu là trên mặt phố. Có thể sử dụng nguyên tắc xây dựng mới theo như hình thức cũ và bổ sung update những tác dụng mới theo hướng tiên tiến nhất và văn minh hơn. Riêng những hồ nước và dòng suối như Ea Tam, Ea Nao, Ea Nuôl cần phải được bảo vệ nghiêm ngặt, tránh lấn chiếm san lấp. Khi xây dựng công trình ở những khu vực này nên xây yếu dần về phía bờ hồ, suối để đảm bảo tầm nhìn, mỹ quan đô thị.

Du khách tò mò nét lạ mắt của buôn trong phố - buôn Akô Dhông (TP. Buôn Ma Thuột). Ảnh: Hữu Hùng

Từ quy hoạch, lý thuyết tiến lên đến mức thẩm mỹ và làm đẹp thẩm mỹ và làm đẹp thiết kế cho toàn bộ những công trình xây dựng ở đô thị này, chính quyền địa phương phải mặc định rằng, yếu tố hài hòa và hợp lý trong sự phối hợp giữa cũ và mới, giữa truyền thống lâu đời và tiên tiến nhất là yêu cầu “số 1”, không thể bỏ qua trong ngẫu nhiên điều kiện và tình hình nào. Vì thế, cần phải có một Review riêng về tình trạng những buôn làng tồn tại, trong đó phải phân loại và khuyến cáo được những buôn làng, những công trình công cộng và nhà ở để bảo tồn với sự việc cải tạo upgrade kết cấu hạ tầng như tiến lên, hoàn thiện những công trình thiết kế trên địa bàn thành phố. Đặc biệt, việc tổ chức không khí cho những khu đô thị mới cần xem việc tồn tại của những buôn làng ở đó trong cơ cấu đô thị nói chung là yếu tố quan trọng, BH sự kết nối đồng hóa trong việc mở rộng không khí - từ buôn làng ra đến phố xá sầm uất và tiên tiến nhất. Chính sự kết nối hài hòa và hợp lý đó, với sự những không khí gian xanh (là buôn làng truyền thống lâu đời, mặt hồ, sông suối) này sẽ tạo ra khuôn mặt đáng yêu và dễ thương, thân thiện cho thiết kế đô thị Buôn Ma Thuột.

 

Xem thêm các bài viết: